Porfier
Het fascinerende "Tsjechische marmer
Bourgondisch, roodachtig oranje, violet en zelfs het paars waaraan het zijn naam ontleent - het vulkanisch gesteente porfier heeft een indrukwekkende, levendige verscheidenheid aan kleuren. Hier kom je te weten wat deze natuursteen precies is, waar hij vandaan komt, hoe hij wordt gevormd en waar hij wordt gebruikt.
Eigenschappen van porfier
Net als veel andere natuurstenen wordt porfier gekenmerkt door vorstbestendigheid, slijtvastheid en bestendigheid tegen strooizout. Daarom wordt het vaak gebruikt als terrasplaten voor buiten. Porfier kan worden gepolijst, waardoor de karakteristieke kleur nog beter tot zijn recht komt.
Effect en gebruik
Een paar jaar geleden was er nog veel vraag naar als natuursteentegel en terrasplaat, maar nu is het eerder te vinden als werkblad in de keuken of in de bouwmaterialenindustrie als grind en steenslag. Zelfs in het oude Egypte was het een geliefd materiaal voor bustes, standbeelden en representatieve inscripties en grafstenen.
Voor geologiefreaks: Oorsprong
Porfier is eigenlijk geen natuursteensoort, maar een verzamelnaam voor stollingsgesteente van vulkanische oorsprong.
Porfier wordt in verschillende fasen gevormd. Zogenaamde vroege kristallen (bijv. veldspaat en kwarts) kristalliseren uit vloeibaar gesteente in de aardkorst. Wanneer magma het oppervlak bereikt, koelt het snel af door de omgevingstemperatuur en stolt het. Als een fijnkorrelige matrix vormen zich nieuwe kristallen rond bestaande kristallen, die samen de rotsstructuur vormen.
Rotsvorming kan ook volledig binnenin de aarde plaatsvinden. Ook hier vormen de mineralen microscopisch kleine kristallen, die bekend staan als de aardmassa. Hoe sneller deze afkoelt, hoe fijner de korrel wordt. De kristallen die met het blote oog te zien zijn (meestal een paar millimeter groot) worden bolvormig genoemd.
Is alle porfier dan hetzelfde? Niet helemaal: er wordt een algemeen onderscheid gemaakt tussen kwartsarm en kwartsrijk gesteente. In de laatste komen naast veldspaat ook kwartskristallen voor.
De term kwartsporfier is nu verouderd voor dit type porfier. De correcte huidige term voor dit gesteente is rhyoliet en benadrukt de vulkanische oorsprong.
Waar komt porfier vandaan?
De "steen van de Saksische koningen" is meer dan 280 miljoen jaar oud en wordt al meer dan 3000 jaar wereldwijd gebruikt om alledaagse voorwerpen en kunstwerken van te maken. Deze natuursteen, ook bekend als Saksisch marmer, wordt al meer dan 1000 jaar gedolven.
De grootste afzettingen in Duitsland zijn te vinden in de regio Saksen: Het gebied van het Thüringer Woud, Noordwest-Saksen, Halle an der Saale, Erzgebirge en Fichtelgebirge.
In Europa komt porfier ook voor in de regio Bolzano (Zuid-Tirol), Noorwegen, Zweden en Polen. Wereldwijd zijn er een of twee grotere groeves in Tanzania, Indonesië, China, Australië, Zuid-Amerika, Canada en de VS.
Alternatieven voor porfier
Een paar jaar geleden was porfier bijzonder populair als terrasplaten (vooral als dynamisch gelegde veelhoekige platen), maar tegenwoordig is er geen vraag meer naar deze natuursteen. De natuursteenwereld biedt echter alternatieven die vergelijkbare eigenschappen hebben en beter aansluiten bij de huidige trends en tijdgeest.
Het vulkanisch gesteente basalt is robuust, populair maar duurder. Er is ook voortdurend vraag naar resistente granieten platen voor buiten en deze platen hebben veel fans, vooral in de trendkleur grijs.
Net zo kleurrijk, maar met een veel zachtere steenstructuur, bieden zandsteenplaten zoals Yellow Mint zandsteen in zomerse zonnekleuren een harmonieus alternatief.
